CZY RADNI MIESZKAJĄ W DZIELNICY?

Zgodnie z ustawą o ustroju miasta stołecznego Warszawy, do radnych dzielnicy odpowiednie zastosowanie mają przepisy dotyczące radnych gminy (wszystkie, nie tylko te zawarte w ustawie o samorządzie gminnym) oraz przepisy ustawy Kodeks wyborczy. Z kolei art. 10 § 1 pkt 3 lit. a Kodeksu wyborczego wskazuje, że czynne prawo wyborcze (prawo wybieralności) ma osoba, która stale zamieszkuje na terenie gminy (odpowiednio: dzielnicy).

Definicje „stałego zamieszkania” wprowadza Kodeks wyborczy, który stanowi, że należy przez to rozumieć zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego pobytu. Zameldowanie nie ma tutaj żadnego znaczenia.

O miejscu zamieszkania dla określenia praw wyborczych decydują zatem dwie przesłanki faktyczne występujące łącznie: przebywanie w znaczeniu fizycznym w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem oraz zamiar stałego pobytu w tym miejscu. Na stałość pobytu w danej miejscowości wskazuje skupienie w niej życiowej aktywności, związanej z pracą czy rodziną, jednakże zamiar stałego pobytu ma charakter subiektywny, w związku z czym jego ustalenie może powodować trudności. Z tego powodu dla oceny miejsca stałego pobytu nie należy kierować się wyłącznie oświadczeniami osoby zainteresowanej. Konieczne jest też uwzględnienie okoliczności zewnętrznych mogących świadczyć o tym, że dana osoba rzeczywiście zamierza stale przebywać w tej miejscowości. (por. wyrok NSA z dnia 9.04.2013 r., II OSK 479/13, LEX nr 1337428, A. Kisielewicz (w:) Kodeks wyborczy. Komentarz, LEX 2014).

Należy wskazać, że brak zamieszkiwania przez radnego w dzielnicy jest objęty najwyższą sankcją tzn. wygaśnięciem mandatu radnego. Zgodnie z art. 383 § 1 pkt 2 Kodeksu wyborczego wygaśnięcie mandatu radnego następuje w przypadku utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów. Oznacza to, że również zmiany zamieszkania polegające na opuszczeniu dzielnicy w trakcie kadencji wywołują konieczność wygaszenia mandatu radnego.

Tak duże znaczenie dla miejsca zamieszkania wynika z faktu, że ustawowym obowiązkiem radnego jest utrzymywanie stałej więzi z mieszkańcami, co może być utrudnione gdy radny ma miejsce zamieszkania poza dzielnica. Radny posiadający centrum życiowe poza dzielnica, nie jest w stanie, z definicji, brać udziału w pełnym zakresie życia lokalnego. Tym bardziej w czasie permanentnych zdalnych sesji i powiedzeń, radny może być całkowicie poza terenem dzielnicy.

Jak w praktyce wygląda stosowanie tego przepisu? Czy radni dzielnicy w niej stałe zamieszkują?